از دیرباز، دانشمندان با مشاهدهی کروی بودن ماه و اجرام آسمانی، به کروی بودن زمین پی بردهاند. اما چرا از سطح زمین، سیاره ما مسطح به نظر میرسد؟ این پرسش، به زاویه دید و مقیاس مربوط میشود. ما انسانها، موجودات بسیار کوچکی روی کرهای عظیمالجثه زندگی میکنیم.
اندازه انسان در برابر ابعاد زمین ناچیز است. به یک بندباز روی توپی یکمتری فکر کنید. او انحنای سطح توپ را میبیند، اما مگسی روی همان توپ، با دید محدود خود، فقط بخشی کوچک از سطح را مشاهده میکند. به همین ترتیب، ما هم از روی زمین، فقط قسمت کوچکی از سطح این کره عظیم را میبینیم. حتی از قله اورست هم، زمین مسطح به نظر میرسد. برای مشاهدهی انحنای زمین، باید به ارتفاع بیش از ده کیلومتر برسیم. در ارتفاع معمول، خط افق حدود ۴.۸ کیلومتر از ما فاصله دارد که برای تشخیص انحنا کافی نیست. تنها با سفر به فضا یا پرواز با هواپیما در ارتفاع بسیار بالا، میتوانیم کروی بودن زمین را به وضوح مشاهده کنیم. حتی دید خلبان و مسافر در هواپیما هم با هم متفاوت است.
اما آیا زمین کاملاً کروی است؟ خیر. زمین در واقع یک بیضی یا کرهای کمی پهنتر در استواست. این به خاطر نیروی گریز از مرکز ناشی از چرخش زمین است. این نیرو باعث برآمدگی در خط استوا و کمی فشردگی در قطبها شده است. عوارض طبیعی سطح زمین مانند کوهها و گودالهای اقیانوسی نیز بر شکل زمین اثر میگذارند و بر میدان گرانشی زمین تاثیر میگذارند.
علم ژئودزی، به مطالعهی شکل و موقعیت زمین در فضا میپردازد. این علم در بسیاری از فعالیتهای مهندسی و علمی مانند نقشه برداری، مدیریت منابع آبی، پرتاب ماهواره و … اهمیت حیاتی دارد. مطالعهی زمین همچنان ادامه دارد و رازهای بسیاری از این سیاره شگفتانگیز برای ما ناشناخته باقی مانده است.