بحران مدیریت پسماند در ایران به یکی از چالش‌های اصلی زیست‌محیطی و بهداشتی کشور تبدیل شده است. افزایش جمعیت، رشد صنعتی و الگوی مصرفی نادرست، حجم تولید پسماند را به طور چشمگیری افزایش داده است. متأسفانه، مدیریت نادرست و عدم وجود زیرساخت‌های مناسب برای دفع و بازیافت پسماندها، منجر به آلودگی خاک، آب و هوا شده و سلامت انسان‌ها و محیط‌زیست را به خطر انداخته است.
پسماندهای خانگی، صنعتی، بیمارستانی و کشاورزی از جمله انواع پسماندهای تولیدی در کشور هستند. در حال حاضر، عمده‌ترین روش دفع پسماند در ایران، دفن بهداشتی و غیربهداشتی در محل‌های دفن زباله است. این روش علاوه بر اشغال زمین‌های وسیع، باعث آلودگی آب‌های زیرزمینی، انتشار گازهای گلخانه‌ای و شیوع بیماری‌ها می‌شود. همچنین، عدم تفکیک زباله در مبدأ و توسعه نیافته بودن صنعت بازیافت، از دیگر مشکلات جدی در حوزه مدیریت پسماند در کشور محسوب می‌شود.
عواقب ناشی از مدیریت نادرست پسماند بسیار گسترده و متنوع است. آلودگی خاک و آب‌های زیرزمینی، انتشار گازهای گلخانه‌ای، شیوع بیماری‌ها، از بین رفتن تنوع زیستی و تخریب مناظر طبیعی، از جمله مهم‌ترین این عواقب هستند. این مشکلات علاوه بر تأثیر مستقیم بر سلامت انسان‌ها، خسارات اقتصادی قابل توجهی را نیز به کشور وارد می‌کنند.
برای حل بحران مدیریت پسماند در ایران، اقدامات زیر ضروری است:
- تفکیک زباله در مبدأ: آموزش همگانی و ایجاد زیرساخت‌های لازم برای تفکیک زباله‌های خشک و تر در منازل، ادارات و مراکز تجاری، گام نخست برای بهبود وضعیت مدیریت پسماند است.
- توسعه صنعت بازیافت: ایجاد مشوق‌های مالی و حمایت از سرمایه‌گذاری در بخش بازیافت، می‌تواند به توسعه این صنعت و کاهش حجم پسماندهای دفنی کمک کند.
- بهبود زیرساخت‌های دفع پسماند: احداث و تجهیز محل‌های دفن بهداشتی و استاندارد، مطابق با آخرین فناوری‌های روز دنیا، ضروری است.
- قوانین و مقررات سخت‌گیرانه: تصویب قوانین و مقررات جامع و اعمال نظارت دقیق بر اجرای آنها، می‌تواند در بهبود وضعیت مدیریت پسماند مؤثر باشد.
- فرهنگ‌سازی: افزایش آگاهی عمومی در مورد اهمیت مدیریت صحیح پسماند و تشویق مردم به مشارکت در این امر، از طریق رسانه‌ها و آموزش در مدارس، نقش مهمی ایفا می‌کند.
بحران مدیریت پسماند در ایران، تهدیدی جدی برای آینده کشور است. با اتخاذ تدابیر مناسب و همکاری همه جانبه دستگاه‌های دولتی، بخش خصوصی و مردم، می‌توان از این بحران خارج شد و به سمت مدیریت پایدار پسماند حرکت کرد.
جدیدترین اخبار را در مجله خبری مسیر آنلاین مطالعه کنید.
