آخرین بررسی‌های پایگاه‌های اطلاعات علمی نشان می‌دهد که ایران در سال ۲۰۲۳ با دو پله سقوط، به رتبه هفدهم جهان در تولید علم رسیده است. این در حالی است که ایران تا سال ۲۰۲۲ در بین کشورهای منطقه رتبه اول را داشت.
بر اساس داده‌های پایگاه اسکوپوس، تعداد مقالات منتشر شده توسط ایران در سال ۲۰۲۳، ۵۱ هزار و ۶۶۳ مورد بوده است. این در حالی است که عربستان سعودی با ۴۸ هزار و ۶۹۹ مقاله، به رتبه هجدهم جهان رسیده و فاصله خود را با ایران کم کرده است. در صورت ادامه این روند، احتمال پیشی گرفتن عربستان از ایران و سقوط ایران به رتبه سوم منطقه وجود دارد.
عوامل مختلفی در این افت رتبه مؤثر بوده‌اند. از جمله این عوامل می‌توان به تأخیر در انتشار مقالات در مجلات علمی، کاهش کیفیت تحقیقات، مشکلات اقتصادی و تحریم‌ها اشاره کرد. همچنین، رقابت شدید سایر کشورها در حوزه تولید علم نیز بر این افت تأثیرگذار بوده است.
دکتر بهروز رسولی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک)، معتقد است که این تغییرات در رتبه‌بندی، تا حدودی به دلیل تأخیر در نمایه شدن مقالات در پایگاه‌های اطلاعاتی است. با این حال، او تأکید می‌کند که افت دو پله‌ای ایران در رتبه‌بندی، زنگ خطری برای نظام علمی کشور است.
سقوط آزاد ایران در رتبه‌بندی جهانی تولید علم، نشان از چالش‌های جدی در حوزه علم و فناوری کشور دارد. برای جلوگیری از ادامه این روند، نیاز به اتخاذ تدابیر جدی و سرمایه‌گذاری بیشتر در حوزه تحقیق و توسعه است. تقویت زیرساخت‌های پژوهشی، حمایت از پژوهشگران جوان، تسهیل دسترسی به منابع اطلاعاتی و افزایش همکاری‌های علمی بین‌المللی، از جمله راهکارهایی است که می‌تواند به بهبود وضعیت تولید علم در ایران کمک کند.
جدیدترین اخبار را در مجله خبری مسیر آنلاین مطالعه کنید.
