تصویب افزایش قیمت کارخانه‌ای خودروها در هفته‌های اخیر، موجی از واکنش‌ها را در پی داشته است. برخی این افزایش را به عنوان جهشی چند صد میلیونی در قیمت‌ها در یک شب توصیف کرده‌اند. اما واقعیت این است که این افزایش، بیشتر به کاهش اختلاف فاحش میان قیمت خودرو در بازار و قیمت کارخانه کمک کرده است.
گزارش‌ها حاکی از آن است که در پایان آبان ماه، با اعلام مجوز افزایش قیمت از سوی خودروسازان، بازار خودرو دستخوش تحولات چشمگیری شد. این افزایش قیمت، با انتقادات و تحلیل‌های متعددی روبرو شد. یکی از مهم‌ترین این انتقادات، عدم تناسب قیمت‌های جدید با کیفیت خودروهای تولید داخل بود. نظرسنجی‌ای در یک کانال اقتصادی نشان داد که 90 درصد شرکت‌کنندگان، قیمت‌های جدید را با کیفیت خودروها همخوان نمی‌دانند.
بررسی قیمت دلاری محصولات ایران خودرو و سایپا نشان می‌دهد که سودآوری کارخانه‌ها از فروش خودروهای اقتصادی بسیار کم است. برای مثال، ساینا S کمتر از 5000 دلار و شاهین پلاس اتوماتیک کمتر از 11000 دلار سودآوری برای سایپا دارد. در ایران خودرو نیز این وضعیت مشابه است. محصولات این دو خودروساز، حداکثر 12000 دلار برای کارخانه‌ها درآمدزایی می‌کنند، در حالی که در بازارهای جهانی، خودروهای صفر کیلومتر با این قیمت‌ها به ندرت یافت می‌شوند. در مقابل، قیمت بازاری این خودروها بین 6300 تا 15500 دلار متغیر است. خودروهای اقتصادی خارجی از 12000 دلار آغاز می‌شوند، در حالی که خودروهای اقتصادی داخلی به مراتب ارزان‌تر هستند.
از دیگر نگرانی‌ها، تاثیر افزایش قیمت کارخانه‌ای بر قیمت بازار و تورم است. افزایش قیمت‌ها در اواخر آبان و اوایل آذرماه در بازار نیز مشاهده شد، اما این افزایش در بازار به مراتب کمتر از افزایش قیمت کارخانه‌ای بود. این موضوع نشان می‌دهد که افزایش قیمت کارخانه‌ای تا حد زیادی شکاف قیمت‌ها را در بازار کاهش داده است. کاهش این شکاف برای نزدیک‌تر شدن عرضه خودرو به بورس کالا و جلوگیری از قرعه‌کشی‌های خودروسازان، ضروری به نظر می‌رسد.
با این حال، پایین بودن قیمت خودروهای داخلی در کنار کیفیت پایین‌تر آن‌ها نسبت به نمونه‌های خارجی، موضوعی قابل توجه است. تولید خودروهای ارزان قیمت با کیفیت پایین، از سوی بسیاری از کارشناسان مورد انتقاد قرار گرفته است. برخی معتقدند که گسترش استفاده از سیستم‌های لیزینگ می‌تواند به بهبود کیفیت خودروهای تولیدی کمک کند.
منبع: اکوایران
