## کمبود مواد مغذی: علت گرفتگی عضلات و راهکارهای درمان
گرفتگی عضلات می تواند دلایل مختلفی داشته باشد، اما کمبود برخی مواد مغذی در بدن می تواند از عوامل اصلی این مشکل باشد. “وری ولث” در گزارش خود به چند مورد از این مواد مغذی اشاره می کند و عوارض کمبود آنها را برمی شمرد.
**1. منیزیم: عنصر ضروری برای سلامت بدن**
منیزیم یک ماده معدنی مهم است که برای عملکرد درست تقریبا تمام اعضای بدن ضروری است. این ماده معدنی به تنظیم فشار خون و قند خون، حفظ سلامت استخوان ها، و عملکرد مناسب عضلات و اعصاب کمک می کند. کمبود منیزیم در بدن به “هیپومنیزیمی” منجر می شود، که در آن سطح منیزیم بدن پایین تر از حد مورد نیاز برای عملکردهای حیاتی است.
منیزیم به طور طبیعی در بسیاری از غذاها و نوشیدنی ها وجود دارد و به برخی مواد غذایی و محصولات دیگر مانند آنتی اسیدها و ملین ها نیز اضافه می شود. افرادی که رژیم غذایی سالم و متعادل دارند، معمولا با کمبود منیزیم مواجه نمی شوند.
عوامل دیگری که می توانند باعث کمبود منیزیم شوند عبارتند از:
* مصرف بیش از حد الکل
* سوختگی شدید
* مصرف برخی داروها مانند دیورتیک ها، آنتی بیوتیک های خاص، داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی و شیمی درمانی
* اسهال مزمن
* بیماری های دستگاه گوارش مانند سندرم روده تحریک پذیر
* ترشح بیش از حد هورمون آلدوسترون در غدد فوق کلیوی
* تعریق بیش از حد
* سوء تغذیه
* دفع بیش از حد ادرار به دلیل آسیب کلیه یا دیابت
علاوه بر گرفتگی عضلات، کمبود منیزیم می تواند علائمی مانند ضربان غیرطبیعی قلب، بی اشتهایی، تغییرات در خلق و خو یا شخصیت، اسپاسم های عضلانی، ضعف عضلات و خستگی، بی حسی یا سفتی آنها را نیز به همراه داشته باشد.
برای تشخیص کمبود منیزیم، پزشک آزمایش خون را تجویز می کند. در صورت کمبود، پزشک راهکارهایی مانند مصرف مواد غذایی غنی از منیزیم، مانند برنج قهوه ای، حبوبات، عدس و سویا، مغزها و غلات کامل، و یا مکمل منیزیم با تجویز پزشک را ارائه می دهد. همچنین، محدود کردن مصرف الکل و قندهای افزودنی، چربی های اشباع شده و سدیم که جذب منیزیم را مختل می کنند، می تواند به بهبود سطح منیزیم کمک کند.
**2. ویتامین دی: مهم برای استحکام استخوان ها و عضلات**
ویتامین دی یک ویتامین محلول در چربی است که از طریق قرار گرفتن در معرض نور خورشید، غذاها و مکمل ها تامین می شود. این ویتامین برای تقویت سیستم عصبی، ایمنی و عضلانی بدن ضروری است. کمبود ویتامین دی می تواند منجر به جذب ناکافی کلسیم و فسفر شود، که به نوبه خود باعث شکنندگی استخوان ها و ضعف عضلانی می شود.
عوامل مختلفی می توانند به کمبود ویتامین دی منجر شوند:
* افزایش سن (توانایی پوست برای تولید ویتامین دی با بالا رفتن سن کاهش می یابد)
* مصرف برخی داروها
* برخی سرطان ها مانند لنفوم
* داشتن پوست تیره تر
* سابقه خانوادگی کمبود ویتامین دی یا راشیتیسم در دوران کودکی
* عدم قرار گرفتن کافی در معرض نور خورشید
* نارسایی کلیه یا نارسایی کبد
* سوء تغذیه
کمبود ویتامین دی ممکن است بدون علامت باشد، اما گاهی می تواند با علائمی مانند رشد غیرطبیعی استخوان، درد استخوان، ضعف عضلانی، درد هنگام راه رفتن، و ضعف استخوان های ستون فقرات، لگن و ساق پا همراه باشد.
پزشک با کمک آزمایش خون، کمبود ویتامین دی را تشخیص داده و راهکارهایی مانند مصرف مکمل های کلسیم و فسفات و افزایش قرار گرفتن در معرض نور خورشید (با رعایت نکات ایمنی برای پوست) را توصیه می کند.
**3. ویتامین ب: گروهی از ویتامین ها برای انرژی و سلامت بدن**
ویتامین ب در واقع مجموعه ای از هشت ویتامین مختلف است که برای تبدیل غذا به انرژی اهمیت دارند. به این مجموعه از ویتامین ها، ویتامین ب کمپلکس گفته می شود.
هر ویتامین ب وظایف خاص خود را دارد، بنابراین تاثیر کمبود هر نوع از ویتامین ب بر اساس نوع آن متفاوت است.
گرفتگی عضلات اغلب به دلیل کمبود ویتامین ب۱۲ (کوبالامین) رخ می دهد. ویتامین ب۱۲ به طور طبیعی در مواد غذایی با منبع حیوانی مانند گوشت، ماهی، مرغ، محصولات لبنی و تخم مرغ یافت می شود. گیاهان حاوی ویتامین ب۱۲ نیستند، اما برخی غلات صبحانه و مخمرهای غذایی با ویتامین ب۱۲ غنی شده اند.
کمبود ویتامین ب۱۲ می تواند علائمی مانند سوزن سوزن شدن دست و پا، گرفتگی عضلانی، سرگیجه، اختلالات شناختی، اختلال در هماهنگی، خستگی و افسردگی را به همراه داشته باشد.
دلایل کمبود ویتامین ب۱۲ عبارتند از:
* ناتوانی در جذب ویتامین ب۱۲ از غذا
* کمبود ژنتیکیِ فاکتور موثر در جذب ب۱۲
* جراحی دستگاه گوارش
* مصرف طولانی مدت برخی داروها مانند مهارکننده های اسید معده
* کمبود ویتامین ب۱۲ در رژیم غذایی
برای تشخیص کمبود ویتامین ب۱۲، پزشک آزمایش خون را تجویز می کند. برای جبران کمبود، پزشک راهکارهایی مانند تزریق ویتامین ب۱۲، تجویز دز بالای ب۱۲ خوراکی، و تغییر رژیم غذایی برای افزایش جذب ویتامین ب۱۲ را پیشنهاد می دهد.
**نکات مهم:**
لازم به ذکر است که گرفتگی عضلات می تواند دلایل دیگری نیز داشته باشد، از جمله کشش ناکافی، خستگی عضلانی، کم تحرکی، گرما، کم آبی، از دست دادن الکترولیت ها و آتروفی عضلانی (کاهش حجم عضلات) که به دلیل افزایش سن و کم تحرکی اتفاق می افتد.
