رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با هشدار نسبت به دو عامل اساسی تخریب خاک، یعنی فرسایش و آلودگی، گزارشی از اقدامات این سازمان در راستای مقابله با آلودگی خاک ارائه داد.
شینا انصاری در یادداشت خود با اشاره به اهمیت حیاتی خاک، این منبع تجدیدپذیر را نیازمند توجه ویژه دانست. وی یادآور شد که تشکیل تنها یک سانتیمتر خاک در شرایط مختلف آب و هوایی، بین ۱۰۰ تا ۱۰۰۰۰ سال به طول می‌انجامد.
انصاری، فرسایش و آلودگی را به عنوان دو عامل اصلی نابودی خاک معرفی کرد و افزود: تخریب خاک با مشکلاتی نظیر شور شدن، کاهش مواد آلی، افت حاصلخیزی و تغییر کاربری اراضی تشدید می‌شود.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با تاکید بر نقش اساسی خاک در زنجیره غذایی انسان و سایر موجودات زنده، تصریح کرد: هرگونه آلودگی در خاک می‌تواند از طریق زنجیره غذایی به سطوح بالاتر منتقل شده و در نهایت به بدن انسان راه یابد.
وی، استفاده غیراصولی از سموم و کودهای شیمیایی در کشاورزی، انواع فاضلاب‌های صنعتی، معدنی و خدماتی، و مراکز دفن غیربهداشتی پسماند را از جمله عوامل مهم آلودگی خاک برشمرد.
انصاری با اشاره به اقدامات قانونی صورت گرفته در سال‌های اخیر برای حفاظت از خاک، شامل قانون حفاظت از خاک مصوب ۱۳۹۸، حدود مجاز آلودگی خاک و آلاینده‌های ورودی به آن برای کاربری‌های مختلف مصوب ۱۳۹۹، خط‌مشی‌های مدیریت، حفاظت و بهره‌برداری پایدار از خاک کشور مصوب ۱۴۰۰ و آیین نامه اجرایی قانون مصوب ۱۴۰۲، خاطرنشان کرد: بر اساس این مصوبات، موضوعات آلودگی در حوزه اختیارات اجرایی و نظارتی سازمان حفاظت محیط زیست و مسائل مربوط به تخریب خاک در حیطه وظایف وزارت جهاد کشاورزی تعیین شده است و اجرای این مصوبات به طور جدی پیگیری و گزارش‌های فصلی آن به نهادهای قضایی و اجرایی ارائه می‌شود.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، قدرت فیلتر کردن و جداسازی آلاینده‌ها در خاک را یک مزیت مهم دانست و مدیریت پایدار آن را راهکاری مناسب برای حل بحران مدیریت منابع آب و پسماند ارزیابی کرد. وی بر استفاده از آب‌های نامتعارف با رعایت استانداردهای زیست‌محیطی و بهداشتی به جای آبیاری با آب شرب تاکید کرد که در مصوبات نیز به آن اشاره شده است.
انصاری در همین راستا، به ابلاغ دستورالعمل و ضوابط فنی استفاده از پساب در خاک در تاریخ ۲۷ فروردین ۱۴۰۴ توسط سازمان حفاظت محیط زیست با همکاری دستگاه‌های اجرایی اشاره کرد و افزود: متعاقباً دادستانی کل کشور نیز این دستورالعمل را به دادستان‌های عمومی و انقلاب سراسر کشور ابلاغ کرده و لازم‌الاجرا برای تمامی دستگاه‌های اجرایی است.
معاون رئیس جمهور با انتقاد از غفلت نسبت به تولید کمپوست استاندارد در کشور، با وجود بحران مدیریت پسماند و کمبود شدید مواد آلی خاک، اظهار داشت: با تفکیک پسماند از مبدأ می‌توان کود آلی سالم تولید کرد و همزمان بخش بزرگی از مشکلات پسماند و کمبود مواد آلی خاک را حل نمود که باید در اولویت برنامه‌ریزی شهرداری‌ها، دهیاری‌ها و وزارت جهاد کشاورزی برای جایگزینی کودهای شیمیایی با کودهای آلی قرار گیرد.
وی با توجه به شعار سال جاری مبنی بر «سرمایه‌گذاری برای تولید»، سرمایه‌گذاری در تولید کمپوست استاندارد را راهکاری برای تأمین مواد آلی خاک، افزایش تولید مواد غذایی و تضمین امنیت غذایی دانست و تاکید کرد که این امر به حل بخش عمده‌ای از بحران پسماند نیز کمک خواهد کرد.
انصاری در پایان به تشریح بخشی از اقدامات سازمان حفاظت محیط زیست برای اجرای قانون حفاظت از خاک از سال ۱۳۹۹ تا پایان سال ۱۴۰۳ شامل شناسایی واحدهای آلاینده، مواد آلاینده، صدور اخطاریه و نظارت بر رفع آلودگی و بازسازی خاک پرداخت و گفت: تاکنون ۵۸۱۶ پایش آلودگی خاک انجام شده که منجر به شناسایی ۵۰۴۰ آلوده‌کننده خاک گردیده است. در این زمینه ۵۹۱۰ اخطاریه صادر شده و ۱۳۲۰ مورد تحت نظارت برای بازسازی خاک قرار دارد و ۱۶۹۳ پرونده به مراجع قضایی ارجاع شده که در حال بررسی یا صدور رأی نهایی است.
