آخرین ویرایش در دی ۱۰, ۱۴۰۴ توسط سردبیر مسیر آنلاین
رشد بارشها در پاییز اما منابع آب شکننده
با وجود ثبت افزایش ۱۱.۳ درصدی بارش از ابتدای پاییز تا ۸ دیماه، دادههای رسمی سازمان هواشناسی نشان میدهد که وضعیت منابع آب کشور همچنان بحرانی است و بخش بزرگی از ایران درگیر خشکسالیهای متوالی پنج سال اخیر باقی مانده است. در این بازه، میانگین بارش کشوری به ۷۲.۸ میلیمتر رسید که نسبت به دوره بلندمدت (۶۵.۴ میلیمتر) رشد داشته است.
بارشهای نامتوازن در استانها
افزایش بارشها بهطور یکنواخت در سراسر کشور رخ نداده است. تنها ۱۲ استان از جمله هرمزگان، فارس، کرمان و خراسان جنوبی بارشی بالاتر از میانگین بلندمدت دریافت کردند. در این میان، هرمزگان رکورددار افزایش بارش بود؛ این استان از ابتدای مهر تا ۸ دیماه ۱۷۳.۷ میلیمتر بارش ثبت کرد که بیش از چهار برابر میانگین بلندمدت آن است.
در مقابل، ۱۹ استان کشور همچنان با کاهش بارش مواجهاند. استان تهران در صدر کمبارشترین مناطق قرار دارد و تا ۸ دیماه با کاهش ۸۱.۷ درصدی بارش نسبت به میانگین بلندمدت روبهرو بوده است. پس از تهران، استانهای البرز و قزوین نیز کاهش شدید بارش را تجربه کردهاند.
افزایش دما و تشدید تبخیر آب
همزمان با بارشهای نامتوازن، میانگین دمای کشور نیز از ابتدای سال زراعی تا ۸ دیماه حدود ۱.۱ درجه سانتیگراد بالاتر از نرمال بوده است. این افزایش دما به معنای تبخیر بیشتر منابع آبی است. در برخی استانهای کمبارش مانند آذربایجان شرقی، اردبیل و البرز، دما بیش از میانگین بلندمدت ثبت شده که فشار مضاعفی بر منابع آب وارد میکند.
تهران؛ کمبارشترین استان کشور
تهران در صدر فهرست کمبارشترین استانها قرار دارد. مدیرکل هواشناسی استان تهران اعلام کرده است که این استان در ماههای اخیر سهم اندکی از سامانههای بارشی داشته و اغلب در حاشیه مسیر حرکت سامانهها قرار گرفته است. تمرکز بارشها بیشتر بر استانهای جنوبی، شمالی و شمالغربی بوده و دامنههای جنوبی البرز کمتر تحت تأثیر قرار گرفتهاند.
خشکسالی در شدیدترین دوره ۵۰ سال اخیر
به گفته احد وظیفه، رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی، پاییز امسال ششمین پاییز خشک متوالی کشور و یکی از شدیدترین دورههای خشکسالی نیمقرن اخیر بوده است. او تأکید کرده که حتی با گذراندن یک زمستان پربارش، بحران آب تنها اندکی کاهش خواهد یافت و تنش آبی همچنان ادامه خواهد داشت. مسئله آب دیگر یک چالش مقطعی نیست و نیازمند برنامهریزی بلندمدت بر اساس تغییرات اقلیمی است.
مریم صباحی ، سردبیر مسیر آنلاین با تجربه و تخصص در خبرنگاری