## اقتصاد ایران در چنگال تنش و تورم
اقتصاد ایران در حالی با چالش‌های متعدد دست و پنجه نرم می‌کند که تنش‌های سیاسی و نظامی در منطقه نیز به شدت بر آن تاثیر می‌گذارد. در دهه گذشته، اقتصاد کشور با رکود و نرخ رشد ناچیز مواجه بود و به نوعی می‌توان این دوره را به عنوان یک دهه از دست رفته برای ایران قلمداد کرد.
اکنون اقتصاد ایران، که در سال‌های اخیر شرایط سختی را پشت سر گذاشته است، با نوسانات ناشی از تنش‌های موجود در منطقه و به ویژه تهدیدات اسرائیل مواجه است. هرگونه تنش و درگیری بین ایران و اسرائیل به سرعت بر شاخص‌های کلان اقتصادی، به ویژه نرخ ارز تاثیر می‌گذارد.
کامران ندری، کارشناس اقتصادی، با اشاره به فروش نفت ایران در ماه‌های اخیر می‌گوید: “با وجود تحریم‌های اقتصادی، با کاهش فشار حداکثری از سوی آمریکا، کشور توانسته است روزانه ۱.۵ میلیون بشکه نفت به فروش برساند. این روند در طول دوره ریاست جمهوری آقای رئیسی ادامه داشته است. ”
وی با اشاره به قیمت نفت در بازار جهانی اضافه می‌کند: “فروش روزانه ۱.۵ میلیون بشکه نفت به چین (تنها مشتری نفت ایران) به معنای فروش سالانه ۳۵ میلیارد دلار است. بدون تحریم‌ها، این رقم می‌توانست بسیار بالاتر باشد، اما با وجود این، این رقم قابل توجهی است و سیاستگذاران با استفاده از این منابع تا حدی توانسته‌اند جلوی افزایش نرخ ارز را بگیرند.”
ندری در مورد هزینه‌های دور زدن تحریم‌ها ابراز بی‌اطلاعی می‌کند و می‌گوید: “من از اطلاعاتی در مورد خالص درآمدهای حاصل از فروش نفت آگاه نیستم، اما شنیده‌ها حاکی از آن است که حدود ۱۰ میلیارد دلار از ۳۵ میلیارد دلار درآمد نفتی صرف دور زدن تحریم‌ها می‌شود.”
این کارشناس اقتصادی با تاکید بر اینکه ” نباید فکر کرد با فروش نفت و درآمد ارزی می توان تمام شوک‌ها را کنترل و مدیریت کرد ” ، می گوید: ” در گذشته بارها شاهد بودیم که برخی شوک‌ها چنان قوی هستند که سیاستگذاران قابلیت مدیریت آنها را ندارند و قیمت‌ها به طور فزاینده ای افزایش می یابند.”
وی در ادامه با اشاره به قیمت دلار پس از عملیات وعده صادق دو می گوید: ” در حال حاضر هر دلار بیش از ۶۲ هزار تومان است. به یاد دارید که پس از عملیات وعده صادق یک، قیمت دلار به ۶۰ هزار تومان بازگشت اما پس از عملیات دوم هنوز به سطح قبل برنگشته است.”
ندری در پاسخ به این سوال که اقتصاد تا چه حد می تواند رکود و فشار را تحمل کند، می گوید: ” نمی توان انتهایی برای آن متصور شد. در هر شرایطی اقتصاد به طور ضعیف به فعالیت خود ادامه می دهد. اما آن چیزی که در این بحران‌ها از دست می رود رفاه عمومی و کیفیت زندگی ۸۵ میلیون ایرانی است.”
وی معتقد است بحران امروز کشور این است که برنامه‌های توسعه ای بزرگتر از توان مدیریت و ظرفیت حکمرانی موجود است و این موضوع به هدررفت منابع منجر می شود.
ندری با هشدار در مورد نزدیک شدن قیمت هر دلار در سامانه نیما می گوید: ” کاهش فاصله میان ارز بازار آزاد و سامانه نیمایی به معنای کاهش رانت موجود است و می تواند به بهبود برخی شاخص‌ها منجر شود اما نباید فراموش کرد که وقتی نرخ ارز سامانه نیما بالا می رود تورم مصرف کننده نیز افزایش می یابد. متاسفانه به نظر نمی رسد دولت چهاردهم برنامه ای برای مهار تورم یا جبران تبعات آن داشته باشد.”
وی با هشدار در مورد تداوم نرخ بالای دلار پس از عملیات وعده صادق دو می گوید: ” عامل اصلی در این مورد پاسخ ندادن اسرائیل به وعده صادق دو است. آنها با تعویق انداختن پاسخ خود ، اقتصاد را در وضعیت برزخی نگه داشته اند.”
