افزایش قیمت بنزین، بمبی ساعتی در اقتصاد ایران
بحث افزایش قیمت بنزین بار دیگر به تیتر اخبار اقتصادی تبدیل شده است. پس از تجربه تلخ اعتراضات آبان ۹۸، زمزمههای افزایش قیمت این حامل انرژی در سال ۱۴۰۴، نگرانیهای بسیاری را در جامعه ایجاد کرده است. این موضوع، حساسیت بالایی داشته و واکنشهای متناقضی را از سوی مقامات دولتی به دنبال داشته است.
مسعود پزشکیان و محمدرضا عارف، از منتقدان جدی افزایش قیمت بنزین هستند و نسبت به پیامدهای اجتماعی آن هشدار دادهاند. رئیس مرکز پژوهشهای اتاق بازرگانی ایران، ضمن اشاره به عدم پیشبینی افزایش قیمت حاملهای انرژی در لایحه بودجه ۱۴۰۴، از اظهارات پزشکیان مبنی بر افزایش ۳۰ تا ۴۰ درصدی قیمت بنزین در سال آینده خبر داده است. این در حالی است که عضو کمیسیون انرژی مجلس، پیشتر از برنامه دولت برای افزایش قیمت بنزین خبر داده بود، خبری که البته از سوی وزارت نفت تکذیب شد.
این تناقض در اظهارات مقامات، ابهامات بسیاری را ایجاد کرده است. اگر موضوع به قدری حساس است که نیاز به تایید و تکذیبهای پیاپی دارد، چرا به نظرات کارشناسان و هشدارهای آنها توجهی نمیشود؟ افزایش قیمت برق و آب از مهرماه امسال، گواه بر عزم جدی دولت برای افزایش قیمت حاملهای انرژی است، و به نظر میرسد افزایش قیمت بنزین در سال آینده تقریباً قطعی باشد.
نگرانی اصلی، نادیده گرفتن ملاحظات اساسی از سوی مسئولان است. کیفیت پایین بنزین تولیدی، مصرف بالای بنزین در خودروهای داخلی، و تاثیر افزایش قیمت حاملهای انرژی بر تورم، از جمله مواردی است که به نظر میرسد مورد توجه قرار نگرفته است. به جای حل مشکلات ساختاری، دولت به نظر میرسد قصد دارد با افزایش قیمت، کمبود بنزین را به بحران تبدیل کند. آیا این رویکرد، راهکاری مناسب برای مدیریت منابع ملی است؟