فرارو- فشار روانی، بسته به فرد، نمودهای گوناگونی دارد و عدم مداوای آن، پیامدهای زیانباری بر سلامت روان و کیفیت زندگی می‌گذارد.
به گزارش آدرین به نقل از مترو، واکنش‌های زنجیره‌ای در مغز در مواجهه با استرس آغاز می‌شود. این واکنش از آمیگدال، مرکز تشخیص خطر، شروع شده و به هیپوتالاموس پیام ارسال می‌کند. این پیام، سیستم “جنگ یا گریز” بدن را فعال و هورمون‌های استرس‌زا مانند آدرنالین و کورتیزول را آزاد می‌کند. این پاسخ در کوتاه مدت مفید است، چرا که بدن را برای رویارویی با چالش‌های فوری آماده می‌سازد. اما استرس مزمن، سبب ترشح مداوم کورتیزول شده که عوارض منفی بر مغز و بدن دارد. افزایش کورتیزول در مغز می‌تواند ساختار هیپوکامپ، مرکز حافظه و یادگیری، را تغییر دهد.
اگرچه کورتیزول به طور فیزیکی هیپوکامپ را تخریب نمی‌کند، اما مواجهه طولانی مدت با آن، عملکرد این بخش از مغز را مختل و در درازمدت به کوچک شدن آن کمک می‌کند. به عبارت دیگر، استرس مزمن می‌تواند یادگیری و به یاد آوردن خاطرات را دشوار سازد. از طرف دیگر، آمیگدال که مسئول پردازش احساسات به ویژه ترس است، تحت تاثیر استرس مزمن بیش از حد فعال می‌شود. این امر می‌تواند به اضطراب، سرگیجه و حالت آماده باش دائمی بیانجامد. علاوه بر این‌ها، کورتیزول در تنظیم التهاب نقش دارد. در حالت عادی، کورتیزول التهاب را کنترل می‌کند، اما در استرس مزمن، بدن به اثرات کورتیزول مقاوم می‌شود.
نشانه‌های هشداردهنده استرس
در این جا هفت علامت کلیدی استرس و تاثیر آن بر سلامت جسمی و روانی بررسی شده است.
۱. تحریک‌پذیری و نوسانات خلقی
استرس می‌تواند تحریک‌پذیری شما را افزایش دهد. اگر متوجه شدید که به محرک‌های کوچک واکنش تند نشان می‌دهید یا احساس می‌کنید که در نوسانات شدید احساسی هستید، احتمالا تحت تاثیر استرس قرار دارید. این نوسانات خلقی اغلب به دلیل فشار مداوم مغز برای پردازش عوامل استرس‌زا و کمبود ظرفیت تنظیم هیجانی است.
۲. اختلال خواب
استرس و خواب راحت، به ندرت با هم همراه هستند. استرس، ذهن را آشفته و به خواب رفتن را دشوار می‌کند. همچنین ممکن است در طول شب مکررا از خواب بیدار شوید. در واقع، بدون استراحت کافی، بدن برای بازیابی انرژی تلاش می‌کند و این چرخه معیوب استرس و کم خوابی را تشدید می‌کند.
۳. تنش عضلانی و سردرد
تنش عضلانی، به‌ویژه در گردن، شانه‌ها یا فک، نشانه فیزیکی شایعی از استرس است. این تنش می‌تواند به سردردهای مکرر به دلیل انقباض عضلات سر و گردن منجر شود. این، شیوه‌ای است که بدن برای کنترل استرس به کار می‌گیرد، اغلب بدون آگاهی خود فرد.
۴. مشکلات گوارشی
ارتباط تنگاتنگی بین مغز و روده وجود دارد. بنابراین استرس می‌تواند بر سیستم گوارش تاثیر گذاشته و منجر به نفخ، سوء هاضمه یا تغییرات ناگهانی در حرکات روده مانند یبوست یا اسهال شود. استرس همچنین از انرژی هضم غذا می‌کاهد و به ناراحتی می‌انجامد.
۵. تپش قلب
با استفاده از ابزارهایی مانند ساعت‌های هوشمند، می‌توانید تغییرات ضربان قلب را در زمان استرس رصد کنید. تپش قلب نشان می‌دهد که بدن در حالت “جنگ یا گریز” قرار گرفته و تلاش می‌کند به تعادل برسد. استرس مزمن، به افزایش ضربان قلب می‌انجامد و نشان می‌دهد که سیستم عصبی خود مختار از تعادل خارج شده است.
۶. افزایش احتمال سرماخوردگی
استرس مزمن، سیستم ایمنی را تضعیف و فرد را مستعد ابتلا به بیماری می‌کند. تحقیقات نشان می‌دهند افرادی که تحت استرس مزمن هستند، بیشتر به سرماخوردگی مبتلا می‌شوند. استرس، توانایی بدن در تنظیم التهاب را مختل و مقابله با بیماری‌های شایعی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا را دشوار می‌سازد. استرس بازده سلول‌های ایمنی را کاهش و فرد را در برابر عفونت‌ها آسیب‌پذیرتر می‌کند.
۷. کاهش تمرکز
استرس تنها بر بدن تاثیر ندارد، بلکه بر توانایی تفکر واضح نیز اثر می‌گذارد. در زمان استرس، مغز بقا را در اولویت قرار می‌دهد و تمرکز و حفظ اطلاعات را دشوارتر می‌کند. همچنین، ممکن است دامنه توجه کاهش یافته و کارهای ساده، طاقت‌فرسا شوند.
اگر متوجه شدید که با استرس دست و پنجه نرم می‌کنید، ابتدا آرامش یافته و نفس عمیق بکشید. اما اگر استرس زندگی روزمره شما را مختل می‌کند، اقدامات زیر می‌تواند مفید باشد:
با دوستان، خانواده یا متخصص مشورت کنید.
از تمرینات تنفسی آرامش‌بخش استفاده کنید.
برای مدیریت زمان و کنترل احساسات، برنامه‌ریزی کنید.
برای روزها یا رویدادهای استرس‌زا از قبل برنامه‌ریزی داشته باشید.
به راهنمای صوتی رایگان سلامت روان گوش دهید.
